Tuốt lá mai vàng nở đúng Tết

Trồng mai xuân của miền Trung để chơi hoa ngày Tết Nguyên đán đã khó mà làm sao cho mai vàng nở đúng Tết là điều khó không kém

Trồng một cây mai để chưng những ngày Tết Nguyên đán không phải là chuyện đơn giản. Điều không đơn giản nằm ở làm thế nào để cây mai vàng nở đúng Tết. Nhiều kinh nghiệm đã được các thế hệ đi trước áp dụng và truyền lại cho đời sau. Đối với những cây mai đọt đỏ (mai hồng diệp hay mai giảo …) có rất nhiều tài liệu hướng dẫn. Ngược lại, tài liệu hướng dẫn cho mai xanh hay mai xuân là loại phổ biến trồng ở vườn nhà người dân miền Trung thì ít được hướng dẫn. Trong phạm vi bài viết này Điện hoa Quang Nam trình bày một số kinh nghiệm trong việc tuốt lá để điều chỉnh việc hoa mai vàng nở đúng Tết.

 

Mai xuân hay mai xanh (loại mai vàng có đọt non màu xanh) là loại cây truyền thống Tết Nguyên đán của người dân miền Trung. Đây là một món quà Tết của thiên nhiên dành cho người miền Trung. Trước hết, người trồng mai phải thừa nhận rằng: Cây mai có đặc tính là trước khi trổ hoa cây rụng lá tự nhiên. Thứ hai, việc điều chỉnh là sao cho cây mai vàng nở đúng ngày mong muốn là điều vô cùng khó khăn. Do đó, việc tuốt lá mai là một biện pháp hỗ trợ cây mai nở hoa trong khoảng thời gian nhất định trước Tết. Thông thường cây mai trổ hoa từ ngày 23 tháng Chạp cho tới mồng 10 tháng Giêng năm sau là lý tưởng đối với người chơi mai.

Thời điểm tuốt lá mai

Theo kinh nghiệm một số bậc tiền bối, việc tuốt lá cho cây mai sẽ thực hiện 45 ngày trước Tết Nguyên đán. Theo thời gian này, trong dân gian vẫn truyền tai nhau kinh nghiệm tuốt lá mai vào dịp noel hay vào rằm tháng 11. Hai dịp này tuốt lá vẫn đúng nhưng không hoàn toàn chính xác cho ngày noel. Nếu so sánh lịch của hai thời điểm noel hay rằm tháng 11 chúng ta sẽ thấy hai thời điểm này có những năm trùng nhau và có những năm sẽ cách xa nhau rất dài. Việc tuốt lá để cây mai nở quá sớm lại uổng công chăm sóc và chờ đợi cả một năm. Như vậy, Điện hoa Quang Nam khuyên bạn nên tuốt lá theo kinh nghiệm của bậc tiền bối là 45 ngày trước ngày Tết Nguyên đán.

 

 

Điều chỉnh thời gian tuốt lá mai

Thời điểm tuốt lá mai như trên là căn bản phải nắm nằm lòng. Việc điều chỉnh thời gian tuốt lá mai là cần thiết và dựa vào kinh nghiệm cũng như kiến thức của người chơi mai vàng miền Trung. Mai vàng trổ hoa sau khi rụng lá ở cuối mùa đông. Thời điểm cuối mùa đông, cây đã đóng các búp hay còn gọi là các nút ở nách lá cây mai. Nhìn vào hình dạng các nút có thể biết mai vàng sẽ nở sớm hay nở muộn. Nếu nút còn nhỏ hơn đầu đũa có đầu nhọn và thân nút thon, cây mai sẽ nở hoa muộn. Trường hợp các nút đầu tròn, thân mập thì mai sẽ sớm nở trong thời gian ngắn nữa. Khi các nút bắt đầu bung vỏ trấu (màu xám đen) để lộ ra phần vỏ lụa màu xanh thì còn khoảng 5 đến 7 ngày nữa là nở hoa.

 

NÚT HAY BÚP MAI VÀNG

 

Tình trạng bộ lá của cây mai cũng là một yếu tố để quyết định thời điểm tuốt lá mai vàng. Như đã đề cập ở trên, một cách tự nhiên, mai vàng nở hoa sau khi rụng hết lá vào cuối mùa đông. Trước khi lá rụng khỏi cành, lá từ màu xanh chuyển sang trạng thái vàng. Căn cứ vào dấu hiệu của lá mai trong tháng 11 là người chơi mai vàng đoán được mai nở sớm hay muộn. Nếu lá trên cây vẫn còn màu xanh thì cần tuốt lá sớm, ngược lại, lá màu vàng và một số lá bắt đầu rụng thì cần tuốt lá muộn hơn so với thời điểm 45 ngày.

 

Như vậy, căn cứ vào hình dạng các nút và tình trạng bộ lá mà người chơi mai vàng có thể điều chỉnh thời gian tuốt lá cho phù hợp. Khi các nút còn nhỏ và bộ lá mai còn xanh có thể tuốt lá sớm hơn 45 ngày. Các nút đã lớn và bộ lá chuyển màu vàng, người chơi mai có tuốt lá chậm hơn so với 45 ngày. Số ngày điều chỉnh chậm hơn hay sớm hơn 45 ngày có thể giao động từ 7 đến 10 ngày.

Yếu tố thời tiết

Hai nhân tố của thời tiết là ánh sáng và nhiệt độ ảnh hưởng lớn đến mai vàng nở sớm hay nở muộn. Ánh sáng và nhiệt độ thúc đẩy sự quan hợp của cây. Thời điểm mùa đông nhiệt độ thấp, ánh sáng ít do ngày dài hơn đêm. Mai vàng chuyển sang chế độ “ngủ đông”, ít quan hợp. Dinh dưỡng trong cây và lá tập trung nuôi nụ hoa hay các nút cho mùa xuân. Cuối mùa đông, cây rụng lá. Sang mùa xuân, nhiệt độ và ánh sáng tăng, cây mai bắt đầu đâm chồi nảy lộc do quá trình quan hợp mạnh mẽ. Do đó, nếu vào mùa đông và cuối mùa đông mà ánh sáng mạnh và nhiệt độ cao, cây mai sớm nở hoa rút ngắn quá trình ngủ đông để phát triển thân và lá. Ngược lại, vào cuối mùa đông mà ánh sáng mặt trời còn quá yếu và nhiệt độ vẫn thấp thì cây mai lại nở hoa muộn.

 

Xử lý mai vàng nở sớm

Sau khi tuốt lá, mai vàng có hiện tượng nở sớm. Khoảng đầu tháng chạp (trước rằm) mà búp hoa đã bung vỏ trấu hoặc có hiện tượng trổ bói (trổ lát đát). Người chơi mai sử dụng thủ thuật để làm chậm quá trình nở hoa. Tăng cường một lượng nhỏ phân đạm trong nước tưới để cây tăng cường quá trình ra lá giảm quá trình nở hoa. Phân được sử dụng có thành phần nitơ cao hoặc phân đạm. Sử dụng lưới che lan hoặc bao đen che ánh sáng. Người chơi có thể mang cây mai vào nơi bóng tối để hãm quá trình ra hoa. Tưới nước lạnh vào gốc cây cũng là biện pháp làm chậm nở hoa. Trong quá trình hãm sự nở hoa của cây mai, bộ lá sẽ phát triển mạnh nên người chơi có thể ngắt bớt lá non cho cây đẹp hơn.

Xử lý mai vàng nở muộn

Như trình bày ở trên, hoa mai nở muộn hay sớm cũng phụ thuộc nhiều vào các yếu tố thời tiết. Rằm tháng Chạp mà nụ mai chưa có hiện tượng bắt đầu bung vỏ trấu. Hiện tượng bung vỏ trấu là lớp vỏ ngoài cùng của búp nứt để lộ phần vỏ lụa màu xanh. Như vậy, khả năng cây mai sẽ nở muộn. Người chơi nên bón thêm phân lân để thúc đẩy quá trình nở hoa và phát triển búp cho đợt trổ hoa kế tiếp. Đặt cây nơi có nhiều ánh sáng mặt trời kết hợp với việc tưới nước ấm cho cây nhằm tăng cường quá trình quang hợp do tăng nhiệt độ và ánh sáng. Ngoài ra, dùng đèn sợi đốt hay đèn cao áp thắp sáng vào ban đêm kèm với việc trùm cây giữ nhiệt độ cho cây. Một số chế phẩm có thể được dùng để kích thích cây nở hoa như Aron, Decamon, Methyl Parathion, Yogen, HVP, Monitor, Miracle-gro.

 

Tóm lại, để mai vàng nở hoa đúng tết, người chơi mai phải tuốt lá mai kết hợp việc xử lý cây mai nở hoa sớm hay nở muộn. Tuốt lá vào thời gian 45 ngày trước Tết Nguyên đán. Thời gian tuốt lá cây mai có thể điều chỉnh sớm hay muộn phụ thuộc vào độ lớn của búp mai, bộ lá và thời tiết. Việc xử lý mai vàng nở hoa sớm hay muộn chủ yếu dựa vào việc điều chỉnh dinh dưỡng, ánh sáng và nhiệt độ của môi trường. Chúc các bạn thành công.